درحالیکه بسیاری از کشورها برای گذار از سوختهای فسیلی به انرژیهای پاک متعهد شدهاند، مسیر این اهداف اقلیمی از زنجیره تامین چین میگذرد.
به نقل از خبرگزاری فارس؛ چین طی دو دهه گذشته نه تنها در عرصه تولید جهانی انرژی پاک بلکه در زمینه تحقیقات بنیادی و اختراعاتی که آینده انرژی جهان را شکل میدهند، به جایگاهی مسلط دست یافته است. این کشور که روزگاری به عنوان «تقلیدکننده فناوری» شناخته میشد، اکنون به یکی از مهمترین موتورهای نوآوری و ثبت اختراع در صنایع کلیدی همچون انرژی خورشیدی، باد، خودروهای برقی و فناوریهای ذخیرهسازی انرژی تبدیل شده است.آمارهای دفتر ثبت اختراع اروپا نشان میدهد، چین در سال ۲۰۲۲ بیش از ۵ هزار طرح بینالمللی رقابتی در حوزه انرژی پاک به ثبت رسانده؛ رقمی که در سال ۲۰۰۰ تنها ۱۸ مورد بود. این جهش خیرهکننده بیانگر تغییر عمیق در رویکرد نوآوری این کشور است. بر همین اساس، تعداد طرحهای باکیفیت چین در این حوزه بیش از دو برابر آمریکا بوده و نشان میدهد که پکن در مسیر پیشی گرفتن از رقبای سنتی خود قرار گرفته است.
یکی از عوامل کلیدی این پیشرفت، اجرای سیاستهای صنعتی هدفمند و حمایتهای دولتی است. برنامه «ساخت چین ۲۰۲۵» با هدف تقویت توانمندیهای داخلی در صنایع استراتژیک طراحی شد و یارانههای گستردهای به بخشهای حیاتی از جمله انرژی خورشیدی و فناوری باتری اختصاص داد. نتیجه این سیاستها، ایجاد رقابت گسترده میان شرکتهای داخلی و موجی از ثبت اختراع در حوزه انرژی پاک بوده است.امروز شرکتهایی مانند BYD و CATL نه تنها در بازار چین، بلکه در سطح جهانی رهبران بیرقیب محسوب میشوند. BYD بهعنوان یکی از بزرگترین تولیدکنندگان خودروهای برقی جهان و CATL بهعنوان تامینکننده اصلی باتریهای لیتیوم-یون، استانداردهای جدیدی در زمینه عملکرد، ایمنی و هزینه ایجاد کردهاند؛ استانداردهایی که بسیاری از رقبای غربی را به چالش کشیده است.
این جایگاه مسلط پیامدهای ژئوپلیتیکی گستردهای نیز به همراه دارد. کشورهای متعهد به کاهش وابستگی به سوختهای فسیلی و دستیابی به اهداف اقلیمی، اکنون بیش از هر زمان دیگری به زنجیرههای تامین و فناوریهای چینی وابستهاند. از پنلهای خورشیدی گرفته تا خودروهای برقی و باتریهای ذخیرهسازی انرژی، بخش بزرگی از نوآوریهای جهانی در این حوزهها توسط شرکتهای چینی هدایت میشود.در عین حال، چین در سالهای اخیر کنترل صادرات برخی فناوریهای کلیدی انرژی پاک را تشدید کرده است؛ اقدامی که نگرانیهایی درباره دسترسی کشورها به تجهیزات حیاتی و رقابت منصفانه جهانی برانگیخته است.
کارشناسان هشدار میدهند در صورتی که کشورهای دیگر نتوانند خود را به سرعت با این روند تطبیق دهند، نه تنها از نظر اقتصادی دچار زیان خواهند شد بلکه تحقق اهداف زیستمحیطی و کاهش انتشار آلایندهها که برای سلامت عمومی و پایداری سیاره ضروری است، نیز با کندی مواجه خواهد شد.صعود چین به مرکز ثقل نوآوری در انرژی پاک حاصل دههها سرمایهگذاری هدفمند در پژوهش و توسعه، حمایتهای حکومتی و شکلگیری اکوسیستم صنعتی توانمند است. این مسیر نشان میدهد که گذار جهانی به انرژیهای تجدیدپذیر تا چه حد به پکن وابسته شده است؛ وابستگیای که هم فرصتهای تازهای برای همکاری و پیشرفت فراهم میکند و هم رقابتهای ژئوپلیتیکی جدیدی را در عرصه فناوری و اقتصاد بینالملل رقم خواهد زد.
مدیر مسئول : میلاد مانوسیان
خبرنگار : آرمین حضرتی
منبع : خبرگزاری فارس
